Ondernemer in conflict: Quo Vadis?
Met 1,6 mio rechtszaken tegenover 50.000 mediations valt er nog veel winst te halen voor het bedrijfsleven door een betere afweging te maken van de methode waarop zij een conflict oplossen. Daarover zijn bedrijven, advocaten én rechters het tegenwoordig wel eens. Het gaat dan bijvoorbeeld om ruzies tussen aandeelhouders, directie, commissarissen, vennoten, samenwerkingspartners en binnen ondernemende families, dat blijkt uit een recent onderzoek naar de kansen en belemmeringen voor zakelijke mediation in Nederland. Het onderzoek is uitgevoerd onder een geselecteerde groep van advocaten, het bedrijfsleven en rechters die allemaal ervaring hebben met mediation.
Geen enkele wind is gunstig als je niet weet waar je naartoe zeilt
Een belangrijke boodschap voor ondernemend Nederland: als je de verkeerde weg inslaat voor het oplossen van een conflict dan is zelfs de beste voorbereiding contraproductief.
Zo ook de ondernemer die op enig moment ervaart dat een ruzie zodanig uit de hand loopt dat hij/zij er met een ‘goed gesprek’ niet meer uitkomt of wil komen. Dan is een belangrijk moment aangebroken, want langs welke weg ga je vervolgens dit probleem aanpakken? Uit de verhouding rechtszaken tegenover mediations blijkt dat nog geen 4% via de weg van mediation wordt ingestoken. En daarmee doen ondernemers zichzelf gruwelijk tekort. Een zakelijk probleem of (meestal) kluwen van problemen heeft een grote impact, blokkeert de bedrijfsvoering, en kost heel veel tijd, geld en energie.
Het blijkt dat een vorm van mediation (meestal gecombineerd met een andere vorm van conflictbeslechting: Appropriate Dispute Resolution) nagenoeg altijd een aanzienlijk beter resultaat geeft, hoe goed je proces-advocaat ook is. Ook als de relatie sterk verslechterd is.
Een aanzienlijk beter resultaat op 8 punten:
- tijdwinst (jarenlange procedures tegenover enkele weken tot enkele maanden in een mediationachtige oplossing),
- kostenvoordelen (directe kosten van advocaten en adviseurs en indirecte kosten als omzetverlies),
- zoveel mogelijk behoud van de relatie,
- vertrouwelijkheid (een rechtszaak is nagenoeg altijd openbaar),
- problemen in hun onderlinge verband kunnen aanpakken,
- slimme oplossingen vinden die ook verre te prefereren zijn boven een plat compromis,
- u bent zelf (zoveel mogelijk) ‘in control’,
- het voorkomen van verschillende kampen, reputatieschade, blokkade van de werkzaamheden, wendbaarheid organisatie en overdracht van conflicten naar de privé sfeer.
Hoe komt het dan dat zakelijke mediation zo weinig wordt ingezet?
De weg van de mediation (mits goed aangepakt) als oplossingssysteem voor conflicten blijkt veelal superieur aan een procedure voor een rechter, maar waarom dan toch steeds die fuik in?
Uit commentaren en analyses blijken verschillende verklaringen. Bedrijven verzamelen hierover eigenlijk geen gegevens en hebben geen beleid. Op de automatische piloot en de onderbuik wordt de vertrouwde proces-advocaat ingeschakeld om de strijd te strijden. Daarnaast zijn partijen zelf te wantrouwend of teveel overtuigd van hun eigen gelijk en de rechter zal ‘ze dat wel eens even duidelijk maken’. Tenslotte speelt een belangrijke rol dat organisaties gewoonweg niet voldoende bekend zijn met de mogelijkheid van een andere aanpak: onbekend maakt onbemind.
If you do what you always did, you get what you always got…
De huidige praktijk van mediation en hierop voortbouwende conflictoplossingen (Appropriate Dispute Resolution) is aanmerkelijk verbeterd. Zowel bedrijven als advocaten en rechters die bekend zijn met de mogelijkheden, zijn thans van mening dat in heel veel zaken een vorm van mediation een aanzienlijk betere en snellere oplossing kan bieden. Uit onderzoek blijkt dat de succesratio in zakelijke mediations op 75% ligt en ook bij meer geëscaleerde conflicten een uitstekende kans op succes geeft. Daar komt bij dat veel mensen klaar zijn met het ‘toernooi-model’. Zij zoeken, ook in hun professionele leven, steeds vaker verbinding, gemeenschappelijkheid, contact en waardering. Mediation past bij deze trend.
De tijd breekt aan dat het bedrijfsleven deze ontwikkelingen omarmt en naar deze nieuwe vorm van conflictoplossingen overstapt. Een vorm waarin wordt gewerkt met grondige (relationele, juridische en financiële) analyses van de beste conflicthanteringsmethode. Die overigens vaak meerdere lagen kent en waar al direct met een eventuele impasse wordt rekening gehouden. Door een team van zeer ervaren mediators -advocaten, -accountants, – fiscalisten en -psychologen. Vervolgens wordt binnen de kortst mogelijke tijd door een klein en slim samengesteld team, in nauw contact met de cliënt, die altijd de beslissingsmacht houdt, naar een oplossing toegewerkt, vastgelegd en uitgevoerd.
Dan is het voor u zo snel mogelijk weer: back-to-business!
