Hoe ga je om met een zakelijk ‘vechtgeschil’?
De praktijk in een rollenspel.
Juristen, advocaten, arbiters en rechters krijgen het geregeld zwaar voor de kiezen. En dan hebben we het niet over het werk an sich, maar over de hoogoplopende emoties van betrokken partijen tijdens de geschillen waar ze mee dealen. Voor alle duidelijkheid, het gaat hier niet om geschillen à la ‘rijdende rechter’. Dit blog gaat over zakelijke geschillen: aandeelhouders die het met elkaar aan de stok hebben, bestuurders die elkaar het leven zuur maken en familiebedrijven waarin men elkaar het licht in de ogen niet meer gunt. Hoe los je zo’n verhit geschil adequaat op?
Ontbrekende lesstof
Omdat psychologische interventietechnieken van oudsher niet tot de lesstof behoren bij een studie ondernemingsrecht, zit menig bedrijfsjurist bij dit soort geschillen met de handen in het haar. Heel begrijpelijk, want tijdens hun studie hebben ze vrijwel niets geleerd over emoties en het managen daarvan. Een gemiste kans. Want daarmee wordt belangrijke kennis onbenut gelaten. Bart Prinsen (advocaat ondernemingsrecht) en George Smits (coach/mediator) brachten hier verandering in. Samen doceren zij sinds enkele jaren het vak Ondernemingsrechtelijke Geschillenoplossing aan de Tilburg University.
Ondernemingsrechtelijke Geschillenoplossing
De wekelijkse colleges Ondernemingsrechtelijke Geschillenoplossing bieden een interessante combinatie van fundamenteel ondernemingsrecht en corporate litigation ervaring enerzijds en aan de psychologie ontleende tactische interventies anderzijds. Vast onderdeel zijn de rollenspellen, waarin de studenten casus uit de praktijk en jurisprudentie naspelen. Dat helpt ze geschillen écht te ervaren en van meerdere kanten te bezien. Vrijdag 4 september vond het eerste college van dit collegejaar plaats. Coronaproof, op veilige afstand. Voordat het rollenspel van start ging, kregen de studenten uitleg over scheidingsmelding, de rol van vertrouwen en duurzame ontwrichting. Bekeken vanuit zowel juridisch als psychologisch standpunt. Met deze bagage op zak, ging het rollenspel van start. Vier studenten kropen enthousiast in de te verdelen rollen, vijfendertig studenten keken digitaal live mee.
De casus (kort weergegeven)
Een ondernemersechtpaar werkt samen in een maatschap. Er is bij aanvang een maatschapscontract opgesteld met daarin een concurrentiebeding. Wanneer één van beiden een affaire blijkt te hebben met een in de maatschap werkzame medewerker, gaat het goed mis. De bedrogen echtgenoot vraagt een echtscheiding aan en wil de maatschap opzeggen. Zakelijke belangen en privébelangen lopen in deze casus door elkaar heen. Wie mag in de regio blijven werken? En hoe kunnen ze het co-ouderschap over de kinderen goed regelen als één van beiden verder weg woont?
Het rollenspel
De studenten pakten de casus prima op, juridisch bleken ze uitstekend op de hoogte. Opvallend was, dat ze allemaal direct een oplossing zochten voor de vestiging van de praktijk. Dat er ook emoties en persoonlijke belangen speelden, overviel ze aanvankelijk een beetje. Toch waren de studenten zich wel bewust van wat er allemaal onderhuids speelde in het conflict. Ze ontdekten dat het nodig was om de belangen, feiten en emoties te analyseren en exploreren. Zo bleken er meer oplossingen mogelijk dan bij een puur juridische benadering. En dat vormde stof tot nadenken. Kan een geschil op die manier adequater opgelost worden? Hoe combineer je juridische interventies optimaal met emotiemanagement? Houdt het ook juridisch stand? In volgende colleges zullen de studenten daar meer over te weten komen.
Wat voegt emotiemanagement toe?
Emotiemanagement gaat om meer dan alleen het managen van gevoelens. Het leert je ook het ‘lezen’ van personen, het maken van onderscheid tussen feiten en meningen, het exploreren van emoties en het kiezen van het juiste interventiemoment met behulp van de juiste interventietechniek. Tactische skills, die helpen bij het adequaat oplossen van geschillen.
Conclusie
Emoties zijn meer leidend in het gedrag van mensen, dan dat je als jurist in eerste instantie zou denken. Door interventies tactisch toe te passen, verbetert de oplossingsbereidheid van partijen. En dat loont. Of je nu gebruik maakt van juridische of psychologische technieken, of van allebei. In de kern dienen beide technieken hetzelfde doel: het duurzaam en adequaat oplossen van een geschil.
Bart Prinsen en George Smits
Suggesties?
Wie opmerkingen of suggesties heeft bij onze blogs of whitepapers kan die aan ons doorgeven via b.prinsen@mannaertsappels.nl of george@resetpartner.nl.
